فیس‌بوک

فیس‌بوک، به عنوان یکی از کسب‌و‌کارهای با رشد سریع و یکی از برندهای با ارزش در سراسر دنیا شناخته شده است. در حقیقت، ارزش بازاری 426 بیلیون دلار، شاخص نجومی محبوبیت برای یک پروژۀ آنلاین است. فیسبوک در ابتدا تنها یک ایدۀ ساده بود. آلبوم عکس فارغ‌التحصیلان دانشگاه بود که از دل خوابگاه‌های دانشگاه هاروارد بیرون آمد. سرگرمی جوانی برنامه‌نویس به نام مارک زاکربرگ برای گذران وقت، که به بزرگ‌ترین شبکۀ اجتماعی جهان تبدیل شد. او در سال ۲۰۰۳ و در دومین سال تحصیل در هاروارد، یک وبسایت سرگرمی با نام Facemash طراحی کرد که تصاویر دانشجویان را از آلبوم‌های عکس آنلاین دانشکده‌ها استخراج می‌کرد و در صفحه‌ای ساده، آن‌ها را برای مقایسه در برابر کاربر قرار می‌داد. این وبسایت در چهار ساعت اول انتشار، ۴۵۰ کاربر جذب کرد. 

زاکربرگ، پروژۀ خود را در طول ترم تحصیلی ادامه داد و با توسعۀ آن، در پروژه‌ای درسی از این وبسایت استفاده کرد. پروژۀ دوم وی، وب‌سایتی برای مقایسۀ آثار هنری و ثبت نظر در مورد آن‌ها بود که برای درس تاریخ هنر اجرا شد. او با تکیه بر دانش و اشتیاق بالای خود به برنامه‌نویسی، این سرویس را در عرض چند هفته آماده کرد و آن را روی دامنۀ Thefacebook.com عرضه کرد. یک سال پس از پروژۀ درس تاریخ هنر، ایدۀ برنامه‌نویسی فیس‌بوک به ذهنش رسید. هر چند که آن ایدۀ اولیه با آنچه امروز از فیس‌بوک می‌شناسیم، تفاوت داشت. 

شش روز پس از این که  Thefacebook در اینترنت بارگذاری شد، سه دانشجوی هاروارد یعنی دو برادر دوقلو: کمرون و تایلر وینکلووس، و دیوا نارندرا  مدعی شدند که زاکربرگ، ایدۀ آن‌ها را دزدیده و از آن برای اجرای وبسایت خود استفاده کرده است. این شکایت، اولین چالش حقوقی زاکربرگ و سرگرمی جدیدش بود که تا ۲۰۰۸ به طول انجامید. سرانجام دادگاه، زاکربرگ را به پرداخت 2/1 میلیون سهم فیسبوک به شاکیان متهم کرد.

به هر حال، وب سایت پرطرفدار فیس‌بوک در ابتدا تنها برای دانشجویان هاروارد قابل دسترسی بود و حدود نیمی از دانشجویان دانشگاه در آن ثبت‌نام کرده بودند. با توجه به این اشتیاق، زاکربرگ تصمیم به توسعۀ آن گرفت و از کمک دوستانش یعنی ادواردو سورین، داستین ماسکویتز، اندرو مک‌کالم و کریس هیوز برای این توسعه بهره برد. پس از چند ماه، به تدریج امکان عضویت دانشجویان دانشگاه‌های دیگر مثل کلمبیا، استنفورد و ییل نیز فراهم شد و به همین ترتیب، دانشگاه‌های دیگری مانند بوستون، نیویورک، ام‌آی‌تی، واشنگتن و در نهایت امکان عضویت تمام دانشگاه‌های امریکا و کانادا در فیس‌بوک اعلام شد.

مقر اصلی این فیس‌بوک در مانلو پارک کالیفرنیا واقع است. این شرکت کار خود را در فوریۀ سال ۲۰۰۴ به‌صورت رسمی و با تأسیس وبسایت آغاز کرد. نقطۀ عطف دسترسی به فیسبوک برای کاربران سرتاسر دنیا، در ۲۶ سپتامبر ۲۰۰۶ بود. امروز در این شبکۀ اجتماعی، هر فردی با بیشتر از ۱۳ سال سن و با داشتن یک آدرس ایمیل، می‌تواند عضو شود. رشد فیسبوک به قدری سریع بود که در سال ۲۰۱۲، سهام آن به‌صورت عمومی عرضه شد و با ثبت ۱۰۴ میلیارد دلار ارزش بازار، رکورد جدیدی در دنیا ثبت کرد. در ماه آوریل همان سال، فیسبوک توانست بزرگترین دستاورد خود یعنی مالکیت اینستاگرام را با صرف ۱ میلیارد دلار به دست آورد. همچنین، در سال 2014 واتس‌اپ را به ارزش 22 میلیارد دلار خرید. این بزرگ‌ترین معاملۀ تاریخ فیس‌بوک تاکنون بوده است.