آیا همه کسب و کارهای اینترنتی باید جشنواره خرید برگزار کنند؟
چینیها روزی دارند به نام روز مجردها که در پرجشنترین کشور جهان خیلی هم عجیب نیست چنین روزی وجود داشته باشد، کما این که در سایر کشورهای جهان هم جشنها و روزهایی عجیبتر به بهانههای مختلف وجود دارد مثل جشن وحشت (هالوین) آمریکاییها، جشن گوجهفرنگی اسپانیایی و کف صابون اسکاتلندیها. داستان جشنها را همینجا نیمهکاره رها میکنیم و میرسیم به یکی از مهمترین بخشها از آمیخته بازاریابی یعنی برنامه پیشبرد فروش یا sales promotion که با هدف تشویق، ترقیب و رونق بخشیدن به فرایند فروش با رویکرد جلب توجه مشتری انجام میشود.
در کشورهای مختلف جشنهای پرمخاطب را بهانهای قرار میدهند برای برگزاری جشنواره با هدف پیشبرد فروش. از نمونههای آن میتوان به جشنواره فروش پایان سال جمعه سیاه اشاره کرد که چندسالی است در ایران با عناوین «حراج بازارِ جمعه سیاه»، «حراجمعه» و «جمعه به خرید» در ایران برگزار شده است. فروشگاه اینترنتی بامیلو را میتوان به نوعی بانی این بدعت معرفی کرد. رویدادی قابل بحث که چندان هم به مذاق کاربران ایرانی خوشایند نبوده و بحثهای و تحلیلها پیرامون آن تا مدتها قبل و بعد از برگزاری همچنان داغ است.
سوالی که زیاد پرسیده شده و کمتر پاسخ گرفته: آیا بستر فروش آنلاین – در ایران – به چنین رویکرد یا برنامه ترویج فروش نیاز دارد؟ آیا کسب و کارهای آنلاین صرفنظر از نوع و روش فعالیت باید حتما جشنواره فروش داشته باشند؟ چرا بسیاری از فروشگاههای اینترنتی ترجیح دادند جشنوارههای تخفیف پائیزه، یلدانهای و نوروزی خود را به جمعه سیاه منتقل کنند؟ آیا آمارهای فروش آنها با حجمهی وسیع نارضایتی و بینظمی بازنشر شده در رسانههای اجتماعی همخوانی دارد؟
مثل یک پسر بچه گم شده در جنگل
هر کسب و کاری صرف نظر از نوع فروش نیاز به برنامه تروج فروش دارد اما نه الزاما به سبک جمعه سیاه بامیلو. در اینجا برداشتهای برگرفته از علم بازاریابی جهانی است را نه تنها نفی نمیکنیم، مصرانه و عامدانه میخواهیم که چنین چیزی در برنامه بازاریابی هر کسب و کار اینترنتی در نظر گرفته شود، چرا که میتواند متناسب با ابعاد بازار، منابع و همینطور وسعت کسب و کار منجر به فروش بیشتر شود. اما وقتی شما برای کسب و کار نوپای خودتان دقیقا همزمان با جمعه سیاه بامیلو و دیجیکالا کمپین برگزار میکنید باید در نظر داشته باشید که مزیت و ویژگیهای کمپین شما خیلی راحت مثل پسربچهای در هیاهوی یک جنگل شلوغ گم میشود. کاربران فقط در سایت شما عضو نیستند و تنها از شما پیام دریافت نمیکنند.
تصور کنید کاربرانی که در این چند روز با دهها و صدها پیام تبلیغاتیِ دعوت به خرید مواجه هستند. به نظر شما چقدر فرصت و دقت دارند تا پیام شما را بخوانند، به سایت شما رجوع کنند و به کمپین شما بپیوندند؟ صبر کنید، ما نگفتیم شرکت نکنید، انجام ندهید و تبلیغ نکنید، میگویم بودجه و انرژی تبلیغاتی خودتان را در هیاهوی چنین بازارداغیهای پرحاشیهای آتش نزنید. یک برنامه ترویج فروش میتواند به اشکال مختف، با ابزارها و راههای مختلف در هر زمانی مخاطبان را هدف قرار دهد. مثلا فروشگاه اینترنتی علیبابا چین جمعه سیاه خاص خود را در روز جشن مجردها برگزار میکنند.
گاهی تبلیغات برندهای بزرگ، کسب و کارهای کوچک را مثل یک اسب در حال فرار توسط گاوهای وحشی به سوی دره دنبال میکند که نه راه برگشت دارد، نه جرأت توقف، پس به ناچار مسیر حرکت خود را ادامه میدهد! مهمترین ویژگی و دقت کمپینهای فروش این است که کاربر یا مشتری در کمترین حالت مواجهه با هدف کمپین قرار گیرد. مشتری نباید احساس کند در معرض تبلیغ یا تخفیف با هدف خاصی قرار دارد. تخفیف قابل توجه شاید برای ورود به بازار توجیه نسبی داشته باشد اما برای مناسبتی که اصالتش آنسوی آبها قرار دارد چیزی به غیر از هیاهو برای هیچ نیست.
منبع: netstart