بانک صادرات

بانک صادرات یکی از بانک های دولتی ایرانی است که در سال ۱۳۳۱ تأسیس شده است.

پیشینه

تاریخ تأسیس بانک صادرات ایران به سال ۱۳۳۱ بازمی‌گردد. این بانک به تاریخ ۱۶ شهریور ۱۳۳۱، توسط خانوادهٔ بلورفروشان، محمدعلی مفرح و چندی از نزدیکان وی، با سرمایهٔ دو میلیون تومان، به صورت اعتباری و سه هزار و پانصد تومان به صورت قرضی، به‌طور موقت در بالاخانه‌ای واقع در تکیهٔ دولت، در ساختمانی مشرف به شعبهٔ مرکزی بانک ملی ایران، راه‌اندازی شد و تحت نام بانک صادرات و معادن ایران، در ادارهٔ ثبت شرکت‌های تهران به ثبت رسید.
سرمایهٔ بانک با خرید ۷۶ سهم توسط دو نفر از اعضای هیئت مؤسسین بانک و سرمایه‌گذاری بقیه اعضای هیئت مدیره تأمین گردید و سهامداران با واگذاری سفته به هیئت مدیره تعهد نمودند ۵۰ درصد بقیهٔ تعهد خود را از محل سود سالیانه پرداخت نمایند.
ماجرای تأسیس بانک صادرات به جلسه‌ای برمی‌گردد که مفرح در آن حضور داشت. در یکی از جلسات شرکت سیروان، شرکا به صادرات پرمنفعت سنگ معدن اشاره می‌کنند و خواستار تأسیس شرکتی به این منظور می‌شوند که مفرح به‌جای راه‌اندازی یک شرکت در زمینهٔ صادرات سنگ معدن، پیشنهاد تأسیس یک بانک خصوصی را پیش می‌کشد و می‌گوید: «از کل اسکناس‌ها و مسکوکات منتشره تنها حدود ۱۱ درصد آن در اختیار بانک‌های ملی، سپه، رهنی و کشاورزی است و از ۸۹ درصد بقیه مقدار بسیار کمی برای دادوستد نقدی در جیب و کیف مردم است و مابقی پول‌ها که مقدارشان بسیار زیاد است در صندوقچه‌های شخصی یا درون متکاها به صورت راکد مانده‌اند. پس اگر بانکی بیاید و اعتماد مردم را جلب کند ۸۹ درصد نقدینگی کشور را در اختیار خواهد گرفت و اقتصاد کشور را متحول خواهد ساخت». این استدلال، استقبال شرکا را برای تأسیس یک بانک خصوصی برمی‌انگیزاند و این‌چنین سنگ بنای اولیهٔ بانک صادرات بنیان نهاده شد.
بنیانگذاران بانک صادرات ایران با درک صحیح شرایط حاکم بر آن زمان تلاش کردند با جذب حداکثر نقدینگی در دست مردم برای اولین بار در کشور بانکی براساس اصول مشتری‌مداری تأسیس و در ۲۲ آبان سال ۱۳۳۱ با ۱۳ نفر کارمند شروع به کار کرد در حالی که خوش‌بین‌ترین افراد نیز با وجود بانک‌های قدرتمند دولتی پیشرفت و موفقیت آن را پیش‌بینی نمی‌کردند.
ارائهٔ تسهیلات بانکی بهتر به مردم، ایجاد شبکهٔ گستردهٔ بانکی در سراسر کشور، جلب سرمایه‌های داخلی و پس‌اندازهای هرچند کوچک، ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کلیهٔ فعالیت‌های اقتصادی از اهداف اولیهٔ بانک صادرات بود.

میزان سپرده‌های ابتدایی

در پایان سال نخست فعالیت، آنچه که از ترازنامه بانک مشهود است، مجموع سپرده‌ها حدود ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار ریال، اعتبارات و تسهیلات اعطایی حدود ۶۷ میلیون ریال، مجموع دارایی‌ها معادل ۴۴ میلیون و ۲۰۰ هزار ریال و سود ویژه بانک، حدود ۷۰۰ هزار ریال بوده‌است. در حالی که از سرمایه ۲۰ میلیونی آن، تنها ۱۰ میلیون ریال پرداخت شده بود. با این ترتیب پایه‌های بانک پی ریزی و پس از آن آیین‌نامه‌های معاملاتی، کارگزینی و غیره به تدریج تدوین شدند و برای مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره بانک، که تا پایان سال ۱۳۳۱ حقوق و دستمزدی دریافت نمی‌کردند، مبلغ ۵۰۰۰ ریال و ۳۰۰۰ ریال و برای کارمندان ۱۰۰۰ ریال تا ۲۰۰۰ ریال حقوق و مزایا پیش‌بینی گردید. در زمان مدیریت مرحوم ادوارد ژزف ۳ شعبه دیگر به ترتیب: شعبه سینا، فردوسی، خیام، درتاریخ‌های ۱۰دی ماه سال ۱۳۳۲ و ۷ فروردین ماه سال ۱۳۳۳ و ۱۰ اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۳ با مسئولیت آقایان حبیب‌الله خلیلیان، جمشید بختیان و مصطفی بلورچی گشایش یافت.
در سال ۱۳۴۲ نام این بانک به فرم کنونی، یعنی بانک صادرات ایران تغییر یافت. این بانک در سال ۱۳۵۸ پیرو مصوبه شورای انقلاب اسلامی، ملی شد. در سال ۱۳۸۷، بانک صادرات از یک شرکت سهامی عام به شرکت سهامی خاص تغییر شکل یافت و در پی آن، سهام بانک در سال ۱۳۸۸ در بازار بورس اوراق بهادار تهران به صورت عمومی عرضه شد.

شعبه‌ها

بانک صادرات ایران از بدو تأسیس، نوآوری در ارائه محصولات و خدمات بانکی و احترام به مشتریان و مراجعان را به عنوان اصل ثابت و جدایی‌ناپذیر لاینفک و با جامهٔ عمل پوشاندن به شعارهای انتخابی خود یعنی «بانک صادرات ایران در خدمت مردم» و «حق با مشتری است» توانست طی مدت کوتاهی حجم زیادی از نقدینگی کشور را جذب کند.
اولین شعبه خارج از کشور این بانک در سال ۱۳۴۰ در هامبورگ آلمان تأسیس و پس از آن شعب خارجی این بانک یکی پس از دیگری افتتاح شدند. هم‌اکنون بانک صادرات ایران مالکیت بانک مستقل دایر در خارج از کشور (بانک صادرات تاشکند، لندن PLC، فیوچر بانک بحرین و آرین بانک افغانستان) را در اختیار دارد و علاوه بر این، واحدهای بانکی متعلق به این بانک در اروپا و آسیا بیش از ۲۰ واحد است. بانک صادرات ایران در حال حاضر عنوان گسترده‌ترین شبکه شعب بانکی ایران را با داشتن نزدیک به ۳۰۰۰ شعبه و واحد بانکی فعال در اختیار دارد. این بانک که از سال ۱۳۷۹ ارایه خدمات الکترونیکی (Online) را آغاز کرده، هم‌اکنون در زمینه‌های تعداد حساب‌های الکترونیکی، تعداد دستگاه‌های خودپرداز و پایانه‌های فروش، تعداد کارتهای الکترونیکی صادره، تعداد کاربران همراه بانک در نظام بانکی کشور جایگاه ممتازی به خود اختصاص داده‌است.

پس از انقلاب

 بانک صادرات ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۵۸ در اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی، «ملی» اعلام گردید و پس از ۳۰ سال در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، در ۱۹ خردادماه سال ۱۳۸۸ به جرگه بانک‌های خصوصی پیوست و با کد «وبصادر» در سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. خصوصی شدن و تغییر در مالکیت بانک به منزله نقطه عطفی در جایگاه حقوقی و مدیریتی بانک بوده و زمینه‌ساز تحولات اساسی در راستای چابک‌تر شدن، خلق ارزش افزوده و داشتن نقش مؤثرتر در اقتصاد ایران گردید. امروزه بانک معتبر و مردمی صادرات ایران به عنوان بزرگترین بانک خصوصی و بورسی کشور با بهره‌مندی از بیش از ۶ دهه تجربه علاوه بر پایبندی کامل به اصول اولیه خود و اجرای دقیق بانکداری اسلامی می‌کوشد ضمن همسویی با بانکداری بین‌المللی از طریق رعایت اصول مشتری مداری و ارایه خدمات مطلوب و نوین بانکی، سرآمدی خود را در بازار پر رقابت بانکی داخلی حفظ و ارتقا بخشد و افزون بر این رضایتمندی مردم را جلب و نقش مؤثری را در آبادانی، پیشرفت و توسعه میهن اسلامی ایفا نماید.

افراد کلیدی

در ابتدا مفرح از ادوارد ژوزف، که در آن زمان از کارشناسان شناخته‌شدهٔ بانکی بود، برای مدیرعاملی بانک، دعوت کرد. ژوزف در دو سال نخست، ریاست بانک صادرات را در دست داشت، سپس در سال ۱۳۳۳، محمدعلی مفرح از سوی هیئت مدیره بانک، به عنوان مدیر عامل انتخاب شد. مفرح تا اواخر ۱۳۵۶ جمعاً ۲۳ سال، در این سمت باقی ماند و در همین سال، از سمت خود کناره‌گیری کرد و در خرداد ۱۳۵۷ به‌طور کلی، از هیئت‌مدیرهٔ بانک صادرات ایران نیز، استعفاء داد.
در حال حاضر، حجت‌الله صیدی در سمت مدیرعامل و عضو هیئت مدیره بانک صادرات ایران، حمید تاجیک باغخواص در سمت ریاست هیئت مدیره، رضا صدیق عضو هیئت مدیره و قائم مقام مدیرعامل، امیر یوسفیان نائب رئیس هیئت مدیره و ایرج نیک‌اختر به عنوان عضو اصلی هیئت مدیره منصوب شده‌اند.